Deprem sonucu sigorta poliçesi konusu olan bağımsız bölümdeki maddi zararların poliçe kapsamında ilgiliere ödenmesi için yapılacak dask başvurusu için izlenmesi gereken yollar bu yazının konusunu oluşturmaktadır. Bunun için öncelikle temel kavram kurumları incelememiz gerekiyor.


Dask Nedir?

Dask, Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nu ifade etmektedir. Doğal Afet Sigortaları Kurumu Başkanlığı, kısaltılmış adı ile DASK, 2000 yılında kurulmuş ve Zorunlu Deprem Sigortası edindirme, uygulama ve yönetimi faaliyetlerinden sorumlu kamu tüzel kuruluşudur. Dask 6305 Sayılı ve 09.05.2012 tarihli Afet Sigortaları Kanunu ile kanun tarafından öngörülen görevleri yerine getirmektedir.

Doğal Afet Sigortaları Kurumu Başkanlığının DETSİS kayıtları şu şekildedir.

Detsis No : 35702025

Web sitesi : www.dask.gov.tr

E-Posta : info@dask.gov.tr

Tel : 125

Faks : +902164742364

Kep Adresi : dask@hs02.kep.tr

Adres : Saray Mah. Dr. Adnan Büyükdeniz Cad. Ak Ofis No:8/1 Kat:7 34768 Ümraniye / İstanbul


Zorunlu Deprem Sigortası Nedir?

Zorunlu deprem sigortası ( ZDS ) , 6305 sayılı Doğal Afet Sigortalarının Kanununun 10. maddesinde tanımlanmıştır. Buına göre “Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler zorunlu” sigorta deprem sigortasıdır. 


Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesi

Zorunlu deprem sigortası poliçesi, TTK’ye düzenlenmesi ve asgari şartları taşıması ve sigorta primlerinin ödenmesi zorunludur. Zorunlu deprem sigortası poliçesi bağlantıda bulunmaktadır. Bİr sigorta poliçesinde olması gereken bütün zorunlu unsurlar Dask Poliçesinde de bulunmalıdır.

Dask’ın resmi internet sitesindeki Poliçe Sorgulama bölümünde istenen kriterleri girerek sigorta poliçesi sorgulaması yapabilirsiniz.


Sigorta Bedeli Nedir?

Sigorta poliçesinde yazılı olan ve sigorta firmasının sorumluluğunun sınırı gösteren değerdir. Rizikonun gerçekleştiği andaki taşınmaz değeri sigorta bedelini aşsa bile sigortacı gerçek sigorta değerini ödemeyecektir. Bu nedenlerle sigorta bedeli ile sigorta değerinin birbirine eşit ya da yakın olması için poliçelerin imzası aşamasında bu özellikle istenmelidir. Ya da ek poliçeler düzenlenmesi sigorta şirketinizden istenmelidir.


Kanuni ve Yasal Dayanakları

Zorunlu Deprem Sigortası ( ZDF ), yasal dayanakları aşağıda gösterilmiştir.


Dask Sigortası Kapsamında Olan Binalar

Buna göre Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında bulunan yapılar şunlardır:

  • Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler,
  • Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar,
  • Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler,
  • Doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler,

Dask Sigortası Kapsamı Dışında Kalan Binalar

13.05.2011 tarihli Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın A.2. maddesinde Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Binalar genel hatları ile belirtilmiştir. Bunlar;

  •  9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler,
  • Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar,
  • Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar,
  • Projesi bulunmayan ve mühendislik hizmeti görmemiş binalar,
  • Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binalar,
  • Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binalar,
  • Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar.”

Dask Sigortası Kapsamında Olan Zararlar

Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın A.1. maddesinde Sigorta Kapsamına dahil olan zararlar saymaca yolu ile belirtilmiştir.  Tebliğ’de “Bu sigorta ile, depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlar ile deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, dev dalga (tsunami) veya yer kaymasının sigortalı binalarda neden olacağı hasarlar (temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve yapının benzer nitelikteki tamamlayıcı kısımlarında meydana gelenler de dahil olmak üzere), sigorta bedeline kadar Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından teminat altına alınmıştır.” denilmektedir. Buna göre;

  • Depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlar,
  • Deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, dev dalga (tsunami) veya yer kaymasının sigortalı binalarda neden olacağı hasarlar (temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve yapının benzer nitelikteki tamamlayıcı kısımlarında meydana gelenler de dahil olmak üzere),

Dask Sigortası Kapsamı Dışında Kalan Zararlar

Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın A.3. maddesinde Teminat Dışında Kalan Haller genel hatları ile belirtilmiştir. Bunlar;

  • Enkaz kaldırma masrafları, kar kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları, mali sorumluluklar ve benzeri dolaylı zararlar,
  • Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri,
  • Ölüm dahil olmak üzere tüm bedeni zararlar,
  • Manevi tazminat talepleri,
  • Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, dev dalga (tsunami) veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar,
  • Belirli bir deprem hadisesine bağlı olmaksızın binanın kendi kusur ve özellikleri nedeniyle zamanla oluşan zararlar.

Kapsam Dışı Kalan Zararlarla İlgili Yapılacaklar

Yukarıda izah edildiği üzere dask’ın sorumluluğu doğal afet nedeniyle bina ve tamamlayıcı kısımlarında oluşan zararlardan sigorta bedeli ile sınırlıdır. Sigorta Bedeli’ni aşan zararlar ve manevi zararlar poliçe kapsamı dışındadır. Binanın değeri poliçede yazan Sigorta Bedeli’nden fazla ise veya poliçe kapsamı dışında kalan tüm zararların başka sorumlulardan istenmesi mümkündür. Fakat, ileride herhangi bir hukuki tartışma yaşanmaması için ister DASK tarafından yapılan ödemelerde ya da başka sorumlulardan alınan ödemelerde “Fazlaya İlişkin Haklarım Saklıdır” ifadesinin kullanılması gerekmektedir.

Kapsam dışında kalan zararlarla ilgili olarak Deprem Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat başlıklı yazımızın incelenmesini tavsiye ederiz. BU yazımızda da ifade edildiği üzere bir deprem nedeniyle oluşabilecek zararlarda aşağıdaki kişi ve kuruluşların hukuki ve/veya cezai sorumluluğu bulunmaktadır:


Dask’a Başvuru ve İhbar Süreleri

13.05.2011 tarihli Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın B.1. maddesine göre sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde, aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür. Dask Başvurularını 125 Nolu Telefon aranabilir, e devlet ücret

  • Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç onbeş işgünü içinde DASK ’a veya Kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak,
  • DASK görevlilerinin veya yetkili kıldığı kimselerin, hasara uğrayan binalara makul amaçlarla ve uygun şekillerde girmesine ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek,
  • DASK’ın isteği üzerine zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri, gecikmeksizin DASK ‘a vermek,
  • Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi, makul ve uygun bir süre içinde DASK ‘a veya yetkili kıldığı kimselere vermek,
  • Sigortalı bina/yer üzerinde Zorunlu Deprem Sigortası dışında, deprem teminatı bulunan başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları DASK ‘a bildirmek.

Dask Başvuru Yolları

Doğal Afet Sigortaları Kurumuna, yukarıda gösterildiği üzere hasar başvuruları rizikonun gerçekleştiği günden itibaren 15 gün içerisinde aşağıdaki yöntemlerden biri ile yapılabilir.


Zorunlu Deprem Sigortası’na Uygulanacak Zamanaşımı Süresi

Sigorta Sözleşmelerinden doğan tazminat davaları Türk Ticaret Kanunuun 1420. maddesinde ve Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın C.7. maddesine göyazılı olduğu üzere 2 yıl içerisinde açılmalıdır.

Bu süreler içerisinde açılmayan tazminat davaları zamanaşımına uğrayacaktır. Bu nedenlerle başvurucunun vakit kaybetmeden gerekli ihbarları yapması ve devamında hukuksal süreci başlatması gerekmektedir.


DASK Kurumu Tarafından Yapılacak Ödeme Tutarı

Doğal Afet Sigortaları Kurumu Başkanlığı, Zorunlu Deprem Sigorta Poliçesinde yazan Sigorta Bedelini aşmamak kaydı ile binanın rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, benzer yapı özellikleri göz önünde bulundurularak, binanın piyasa rayiçlerine göre hesaplanan yeniden yapım maliyeti esas alınarak sigorta tazminatını ödeyecektir. Kurum kesinleşmiş olan sigorta tazminatını engeç 1 ay içerisinde hak sahiplerine ödeyecektir.


Tahkim, Arabuluculuk Ve Dava Şartları

Doğal Afet Sigortaları Kurumu Başkanlığı tarafından kısmen ödeme yapılması ya da hiç ödeme yapılmaması hallerinde, Sigorta Tahkim Komisyonu na başvurularak sigorta bedelinin tazmini talep edilebilir. Bu halde 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30 uncu maddesinde yazılı olan tahkim sınırının altında kalan tahkim kararları kesindir. Fakat bu sınırın üstündeki kararlar için temyiz yolu açıkltır.

Sigorta bedelinin tanzimi için tahkime başvurulmayacak ise  TTK 4. maddesi gereğince dava şartı arabuluculuk yoluna başvurulması gerekmektedir. Arabuluculuk aşamasında da çözüm olmaması halinde görevli ve yetkili mahkemede tazminat davası açılması gerekecektir.


Dask Kurumuna Açılacak Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Daska açılacak davalar yukarıda söylendiği zorunlu ( dava şartı) arabuluculuğa tabiidir. Bu nedenlerle öncelikle arabuluculuk yoluna başvurulmalıdır.

Buradan sonuç alınamaması ya da kısmen sonuç alınması halinde Dask’ın bulunduğu yerdeki İstanbul Anadolu Adliyesi Tüketici Mahkemesinde dava açılmalıdır. Buna  rağmen işyerlerini ilgilendiren taleplerde davalar Ticaret Mahkemelerinde ikame edilmelidir.